بررسی اثر دیازینون بر روی فرآیند اسپرماتوژنزیس درموش سفید کوچک

سابقه وهدف: دیازینون یکی از سموم ارگانوفسفره است که برای کنترل آفات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. این سم فعالیت آنزیم استیل کولین استراز را مهار کرده و احتمالاً باعث آسیب سلول های جنسی و دستگاه تولید مثلی می گردد. با توجه به مصرف فراوان این سم در مزارع برنج و باغ مرکبات به ویژه در مناطق شمال کشور و ضرر احتمالی آن ها، در صدد برآمدیم تا تاثیر دیازینون را بر روی روند اسپرماتوژنزیس در موش آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دهیم. مواد و روش: موش های نر بالغ به سه گروه آزمایشی، شم و شاهد تقسیم شدند. گروه آزمایشی، دیازینون را با دوز mg/kg 30به صورت داخل صفاقی و به مدت یک ماه (5 روز متوالی و دو روز استراحت در هفته) دریافت کردند، به گروه شم آب مقطر تزریق شد وگروه شاهد هیچگونه تزریقی نداشتند. حیوانات 7 روز بعد از آخرین تزریق کشته شده و با خارج کردن بیضه، برش های بافتی از آن ها تهیه گردید و سلول های ژرمینال، رده های اسپرماتوگونی و لایدیگ بعد از رنگ آمیزی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین با استفاده از ترازوی حساس و ریز سنج، وزن و قطر بیضه اندازه گیری شد. یافته ها: پس از تزریق طولانی مدت دیازینون، تعداد سلول های ژرمینال، اسپرماتوگونی ها، سلول های لایدیگ، تعداد عروق خونی، قطر لوله های اسپرم ساز و قطر بیضه نسبت به گروه شاهد و شم کاهش معنی داری پیدا کرده است. نتیجه گیری: مقایسه گروه های آزمایشی و شاهد نشان می دهد که دیازینون به عنوان یک فاکتور محیطی می تواند بر روی بافت بیضه اثر منفی داشته باشد. کاهش تعداد سلول های ژرمینال که برای تولید اسپرم ضروری هستند می تواند احتمال ناباروری را افزایش دهد. این مطالعه توجه بیش تر به مدیریت صحیح در استفاده از این گونه سموم را پیشنهاد می نماید.